Chợ đầu mối Bình Điền

Ở Việt Nam, ngoài các kênh bán hàng MT – Modern Trade (Thương mại hiện đại) như: Đại siêu thị, siêu thị, cửa hàng tiện lợi, thì kênh bán hàng GT – General Trade (Thương mại truyền thống): chợ đầu mối, chợ dân sinh, tạp hoá, chợ cóc, thậm chí là hàng rong cũng thuộc kênh này (trong một số trường hợp). Mua bán qua kênh MT luôn luôn có hợp đồng, hoá đơn, có chính sách bán hàng, hậu mãi, đổi trả…Kênh GT thì trực tiếp qua các nhân viên sale, thương lái, không công nợ (thanh toán bằng tiền mặt), không có hoặc ít có hoa hồng và các chính sách sau bán hàng. Nhưng chợ truyền thống vẫn có vai trò trọng yếu trong văn hoá giao thương vừa và nhỏ, tư nhân.
Ở đâu cũng có chợ, hay nói cách khác, khu vực nào có dân sinh thì sẽ có chợ, có thể to, có thể nhỏ để phục vụ nhu cầu. Mối hàng từ các chợ như vậy thường được lấy từ các chợ đầu mối. Mỗi tỉnh thành, thậm chí 1 khu vực luôn có ít nhất một chợ đầu mối. Ở các thành phố lớn như Hà Nội, Sài Gòn thì còn có vài chợ đầu mối. Chợ đầu mối được đánh giá có quy mô hoạt động nhất nhì Việt Nam, phải nói đến chợ đầu mối Bình Điền. Chợ Bình Điền rộng hơn 65ha trên đường Nguyễn Văn Linh – Quận 8, có 7 khu hàng phân theo chủng loại: Rau – Củ – Quả, Nguyên liệu – Gia vị, Gia Súc – Gia Cầm, Thuỷ – Hải sản…
Cũng như các chợ đầu mối khác, chợ thực sự nhộn nhịp từ 8h tối đến sáng hôm sau khi hàng theo các chuyến xe từ khắp nơi đổ về để kịp phân chia cho các tiểu thương ở các chợ nhỏ hay giao các mối thứ cấp.
Khi ở Cà Mau, khi các vựa cua, tôm đóng hàng và chuyển theo xe lên Sài Gòn, tuỳ từng vựa và thời gian lăn bánh, với thời gian chạy khoảng gần 8 tiếng đồng hồ thì sớm các xe hàng sẽ đến Bình Điền từ 8h tối đến 4h sáng hôm sau.
Như vựa cua Dư Thái Bình thì không giao đến Bình Điền, nhưng có nói một số thương lái và vựa khác chuyển cua theo xe đến Bình Điền khoảng 10-11h tối hàng ngày. Giao cho một đại lý có khu vực nhận và đóng đồ trong nhà D. Nhóm hàng Thuỷ Hải Sản có 3 khu là (D – E – F).
Khu này luôn luôn ướt, nên phải chuẩn bị ủng để mang, vừa tránh ướt, và đỡ trơn trượt. Tôi đi cùng với 1 thương lái quen với khu D, vì tôi biết rằng, nếu không phải thương lái hay khách thường xuyên giao dịch ở đây, với khuôn mặt mới thì sẽ bị đề phòng và thường nhận được thông tin không chính xác. Ví dụ nếu hỏi giá, thì giá sẽ luôn cao, và nếu hỏi giá câu thứ 2 thì họ sẽ nói: Có mua hết được hàng hôm nay không mà hỏi giá đó? Hỏi đến câu thứ 3, thì có mấy chị sẽ bắt đầu đốt phong long: “Hỏi hoài, hàng mới về hỏi hoài, xui ghê, không mua, hỏi hoài”.
Nhưng đi với thương lái, như có một sự đảm bảo, hay như cách giao dịch dựa trên sự giới thiệu, các thông tin được trả lời khá đầy đủ.
Từ 8h tối, chợ đã rất ồn ào và nhộn nhịp. Xe tải đổ hàng, các xe ba gác lấy hàng chạy đều trong chợ với tốc độ cao, người đi phải nép vào 2 bên, không sẽ nghe tiếng còi inh ỏi.
Khu chợ khá lớn, tôi chỉ kịp qua khu bán tôm cua để xem. Hàng về theo nhiều size, việc phân loại cũng khá nhanh. Các khách đến lấy hàng theo đơn đặt sẵn hoặc tiểu thương sẽ chuyển tận nơi sau khi kiểm tra các thông tin.
Nếu là hàng bao tươi sống, sẽ được sục thêm ôxy cho khoẻ và đảm bảo sống thêm sau 1 quãng đường vận chuyển tiếp theo.
Cua, ngoài từ Năm Căn, Cà Mau còn ở các nơi đổ về. Thực sự nếu không có uy tín từ người bán và không biết cách phân biệt thì cua ở Bến Tre, Bạc Liêu cũng có thể thành cua Cà Mau. Tuỳ theo yêu cầu, với Cua sẽ được đi dây lại. Từ đây, bắt đầu có những dây buộc cua với trọng lượng lớn hơn. Dây có thể lên tới 2-300gr 1 sợi buộc con cua cũng có.
Cũng ở đây, những hàng không đạt tiêu chuẩn loại 1, hàng loại cũng nhu cầu tiêu thụ riêng sau khi được “phù phép”. Tất nhiên, giá thấp hơn còn hàng đó ra ngoài được bán với giá nào thì tuỳ vào người bán và người mua.
Hàng hoá từ lúc được chuyển xuống tới lúc hết hàng khá nhanh, ai cũng hối hả, luôn tay chân để kịp giao hàng. trong vòng 3 tiếng là hàng đi hết. Lúc đó tôi mới đi xem thêm một vòng. Ấn tượng với mấy chị, chân tay luôn ngập nước mà vàng đeo đầy tay. Hỏi thì chỉ thấy cười, “ở chợ cả ngày, vàng có mà không có dịp để trưng, nên ra chợ trưng.”
Nhưng hình như ai đã từng hoặc quen buôn bán ở các chợ, đều rất nhanh nhạy, tính toán rất nhanh, trí nhớ tốt. Có chị tính nhẩm không cần máy tính, nhớ công nợ từng nhà, nhớ từng chuyến hàng của các thương lái giao có vấn đề để còn nhắc lại. “Mày nhớ nha mày, hàng hôm trước giao lọt mấy kí loại 2 vô loại 1 chưa bù cho tao nghen.”…